როგორ გავიუმჯობესოთ ფოკუსირების უნარი და ავირიდოთ გონებაგაფანტულობა.

სამყაროში სადაც ვიღებთ უამრავ შეტყობინებას, გვაქვს დაუსრულებელი ციფრული ყურადღების გადამრთველები, ვართ მრავალფუნქციურები, ფოკუსირების შენარჩუნება ძალიან გვირთულდება. ამ დროს კონცენტრაციის უნარი აუცილებელია პროდუქტიულობისთვის, სწავლისთვის, მიზნების მიღწევისა და წინსვლისთვის. საბედნიეროდ გვაქვს ცოდნაც და მეცნიერულად დატესტილი ინფორმაცია თუ როგორ მოვიქცეთ ამ მოცემულობაში, როგორ გავწვრთნათ ტვინი და გავიუმჯობესოთ ფოკუსირების უნარი.

ფოკუსირების ნეირომეცნიერება

ფოკუსირების რეგულაცია ხდება პირველ რიგში პრეფრონტალური ქერქის ჩართულობით, რომელიც არის ტვინის ყურადღებისა და გადაწყვეტილების მიმღები ცენტრი.(თუმცა ამ საქმეში ტვინის სხვა ნაწილებიც არის ჩართული, რომლებიც ასევე მნიშვნელოვანია). აქვე დიდ როლს ასრულებს დოფამინი, ნეიროტრანსმიტერი რომელიც ხელს უწყობს მოტივაციის და სიფხიზლის შენარჩუნებას. თუმცა ყურადღების გადამტანი ფაქტორები ააქტიურებს ჩვენი ტვინის ავტომატურ რეჟიმს, რომლსაც ყურადღება გადააქვს მიმდინარე ამოცანებიდან და გონება გადადის პასიურ-მოხეტიალე მდგომარეობაში.

ცუდი ფოკუსირების ხშირი მიზეზებია

- ციფრული გადატვირთვა: გამუდმებული შეტყობინებები და ჭარბი ინფორმაცია.

- არასაკმარისი ძილი: ძილის დანაკლისი და ასევე უხარისხო ძილი ამცირებს კოგნიტურ ფუნქციებს და ასუსტებს მეხსიერებას.

- მრავალფუნქციურობა: რამდენიმე საქმეზე ყურადღების ხშირი გადართვები ამცირებს ეფექტიანობას და ზრდის შეცდომების ალბათობას.

- სტრესი და შფოთვა: ამ დროს იცვლება ჩვენი ბიოქიმია, ორგანიზმი ბრძოლის, განგაშის რეჟიმშია, რაც თავის მხრივ ამცირებს კოგნიტურ უნარებს, მენტალურ სიცხადეს. ამ დროს ტვინის ის ნაწილებია აქტიური, რომელიც გადარჩენაზეა პასუხისმგებელი, რაც არ მისცემს იგივე პრეფრონტალურ წილს საშუალებას რომ აქტიურად ჩაერთოს და წაიყვანოს უფრო სასარგებლო პროცესები.

(ამ პოსტში არ განვიხილავ ტვინის თავისებურებების შედეგად განვითარებულ მიზეზებს, ან ფიზიოლოგიური პათოლოგიების შედეგებს).

სტრატეგიები ფოკუსირების უნარის გაუმჯობესებისთვის

1.       საქმეში ჩაღრმავების პრაქტიკა: განმარტოვდით, გადადეთ ყველა ყურადღების გადამრთველი(სმარტფონი, გაჯეტები).

2.       გამოიყენეთ პომოდოროს ტექნიკა: 25 წუთი მუშაობთ ფოკუსირებულად, შემდეგ 10 წუთი ისვენებთ და იმეორებთ.

3.       შეამცირეთ შეტყობინებები: გამორთეთ სოციალური ქსელების შეტყობინებები,(მხოლოდ მაშინ შეამოწმეთ როცა გადაწყვეტთ და მოიცლით მისთვის) გადაუდებელ და მნიშვნელოვან საკითხზე პირად ნომერზე დაგიკავშირდებიან. შეტყობინებების უწყვეტი ნაკადი ზრდის სტრესის დონეს, ხშირად ეს გაუცნობიერებელია, იქმნება წნეხი რომ დარცე ხაზზე და ოპერატიულად მოახდინო რეაგირება, რაც თავის მხრივ ზრდის შფოთვას და იწვევს მუდმივად სიჩქარის შეგრძნებას.

4.       დააორგანიზეთ პირადი სივრცე: სუფთა, მოწესრიგებული გარემო არა მხოლოდ სასიამოვნოა, არამედ მნიშვნელოვანია გონებისთვის სიცხადისთვის, დადებითად მოქმედებს როდესაც სივრცე დალაგებულია, იზრდება უფრო პროდუქტიულად მუშაობის ალბათობა და პირიქით, ქაოსურ, არეულ სივრცეში მცირდება.

5.       პრიორიტეტი გახადეთ ძილი და სწორი კვება: კარგად დასვენებული, გამოკვებილი ორგანიზმი გაცილებით ოპტიმალურად ფუნქციონირებს, მეტად ამტანი და ეფექტიანი ხდება.

რომ შევაჯამოთ, ფოკუსირების გაუმჯობესება, ეს არის უნარი, რომლის განვითარებაც შესაძლებელია სისტემატიური პრაქტიკით და ცხოვრების სტილის კორექციით. იმის ცოდნა თუ როგორ მუშაობს ჩვენი ორგანიზმი, ტვინი, გვეხმარება ამ ყოველივეში, რის შედეგადაც იზრდება პროდუქტიულობა და ვაღწევთ ჩვენს მიზნებსაც.